Zonnepanelen op De Terp in Oudorp
Het charmante kerkje De Terp in Oudorp heeft zonnepanelen! Aan de achterkant, dus zo min mogelijk in het zicht, en het is zo gedaan dat het niet eens meteen opvalt. Het zijn 11 panelen, genoeg panelen om het stroomverbruik van de kerk te compenseren. De grote ramen kregen isolerende achterzetramen om de kou beter buiten te houden. Beide maatregelen kwamen als aanbevelingen uit een duurzaamheidsrapport van Groene Grachten. BOEi, eigenaar van De Terp, liet ze de afgelopen maanden uitvoeren.
“De vergunning was eigenlijk al verleend,” vertelt Jaco van Noort van de stichting Boei (Nationale Maatschappij tot Restaureren & Herbestemmen van Cultureel Erfgoed) “Maar Animo (Stichting voor behoud van natuur en milieu in Alkmaar) maakte bezwaar en de vergunningaanvraag en het bezwaar waren langs elkaar heen gelopen. Zij vroegen om een quickscan flora en fauna om te kijken of er geen beschermde planten of dieren gehinderd zouden worden en die hebben we zo snel mogelijk laten uitvoeren. Er waren geen problemen, maar ze wezen er wel – terecht – op dat die panelen er niet tijdens het broedseizoen op gelegd konden worden. Dat begint 15 maart en toen hadden we net de vergunning binnen. Dus ik heb een installateur gebeld met die uitleg en die heeft met stoom en kokend water wat kunnen regelen. Ze kwamen nog diezelfde zaterdag en voor half maart zaten de panelen erop!”
BOEi is sinds 2015 eigenaar van het romantische kerkje nadat de Protestantse gemeente in 2013 had besloten de kerk te sluiten voor erediensten. Het kerkbestuur wilde er wel een maatschappelijke of culturele functie aan geven, vandaar dat het kerkje nu wordt geëxploiteerd door dorpsbewoners die vertegenwoordigd worden door Stichting Op De Terp.
Jaco van Noort: “In 2019 heeft de stichting een duurzaamheidsrapport voor het kerkje laten opstellen door Groene Grachten. Daar kregen ze subsidie voor van de gemeente Alkmaar (in het kader van het proces rondom de kerkenvisie, red.)
We wilden een paar dingen doen bij De Terp en één daarvan was het plaatsen van zonnepanelen. We doen meer van dit soort verduurzamingsprojecten voor ons vastgoed. Op dit moment voor vijftien panden in totaal, maar Alkmaar was eigenlijk één van de eersten met het verlenen van de omgevingsvergunning.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Plaatsing
Voor het witte kerkje hadden we elf panelen nodig die bij elkaar ongeveer 4000 kwh opbrengen per jaar. Dat is meer dan de exploitatie nu verbruikt, trouwens.
En toen kwam natuurlijk het vraagstuk van de plaatsing. Hoe en waar plaats je zonnepanelen op een kerkdak? De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft in 2021 advies uitgebracht over de plaats van zonnepanelen op monumenten en daarin staat dat ze niet beeldbepalend moeten zijn. En ja, wat is beeldbepalend? Onlangs adden wij een overleg met een omgevingsdienst elders in het land die begrip ‘niet beeldbepalend’ uitlegt als onzichtbaar. Gelukkig was dat bij de gemeente Alkmaar niet het geval. Daar bekijken ze het per monument. En daar zijn we prima uitgekomen. Uiteindelijk werd de versie waarbij ze liggend ofwel ‘landscape’ geplaatst worden, het meest gewaardeerd.
Ook over het plaatsen van achterzetramen hebben we gesproken met Anne Pauptit (monumentenadviseur, red.). Dat is ook een onderwerp waar ze in alle gemeenten anders over denken, maar ook hier zijn we uitgekomen met de gemeente Alkmaar. Het probleem was hier dat er in de ramen van het witte kerkje een gebroken middenstijl zit. Als je er dan twee ramen met een kader voorzet, dan doorbreek je de vorm van het oorspronkelijke raam. Dus uiteindelijk is ervoor gekozen om één groot raam te laten plaatsen als achterzetraam. Het is dan wel enkelvoudige beglazing, maar het resultaat is wel een kouvlak dat van min 10 naar 12 graden boven nul is gegaan. Dat betekent dus meer warmte in de ruimte en minder tocht. Dan kun je de thermostaat een paar graden lager zetten zonder verlies van warmte.
