Waar is het deksel van de doodskist uit Oudorp?
Een mysterieus sarcofaagdeksel
Zijn bevindingen staan op bierviltjes, op enveloppen en op achterkanten van reclamefolders. Historicus Mr. Jan Belonje, die in de vorige eeuw veel historisch onderzoek deed in Alkmaar en omgeving, is in meerdere opzichten het bestuderen waard. Onze archeoloog Nancy de Jong dook in zijn archieven en ontdekte elke keer iets nieuws. Zoals het feit dat er in de zestiger jaren in Oudorp een deksel werd gevonden van een stenen doodskist waarvan niemand weet waar die nu is. Daar willen we natuurlijk verandering in brengen…
Johan (of Jan) Belonje (1899-1996) was jurist, bestuurder, bankier en historicus die ontzettend veel historisch onderzoek deed. Over de meest uiteenlopende onderwerpen. Vooral in de regio Noord-Holland, maar ook daarbuiten. Het Regionaal Archief Alkmaar heeft een omvangrijk archief van Mr. Jan Belonje en bladeren door die archieven is als een tijdreis. Zijn aantekeningen zijn zeer uitgebreid en staan op de achterkanten van reclamefolders, enveloppen, bierviltjes en eigenlijk alles waar je op kon schrijven. Dat maakt zijn archieven dubbel interessant. De ervaring leert dat iedere keer dat je in een archiefdeel gaat bladeren je iets nieuws ontdekt, zoals bijvoorbeeld nieuwe opgravingsfoto’s van kasteel de Middelburg.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Burgemeester van Oudorp
Dit werd pas nog eens opnieuw bewezen in één van zijn archiefdelen over Oudorp. Belonje was in zijn tijd een gerespecteerd onderzoeker. Zodra er ergens iets bijzonders werd ontdekt, namen mensen contact met hem op. Zo werd hij in januari 1961 gebeld door de burgemeester van Oudorp omdat er bij werkzaamheden iets bijzonders was aangetroffen.
De weg tussen het raadhuis en de Nederlands Hervormde kerk de Terp werd verbreed en daarvoor werd een deel van het kerkhof gebruikt. Hierbij werd een zerk van rode zandsteen gevonden met een lengte van ongeveer 160 cm en een breedte van 60 cm. De zerk had enige decoratie en die door Belonje nauwkeurig werd nagetekend.
In zijn aantekeningen beschrijft hij dat het hier om een deksel gaat van een zandstenen sarcofaag. Dit is bijzonder, want deze stenen doodskisten, die boven de grond werden geplaatst, werden heel lang geleden gebruikt. Dan gaan we zeker terug tot de middeleeuwen. En ze waren alleen bestemd voor mensen met een heel hoog aanzien.
Dertiende eeuw
Het huidige witte kerkgebouw De Terp is gebouwd in de tweede helft van de negentiende eeuw. etHetHet was de vervanging van een Romaans kerkgebouw uit op zijn minst de dertiende eeuw. En waarschijnlijk had ook die kerk nog een oudere voorganger. Qua periode zou de sarcofaag hier prima bij passen.
In de aantekeningen van Belonje vinden we nog veel meer informatie. Onder meer over nog een andere gevonden zerk van meer recente datum. En we lezen dat er onder de plankenvloer in de zuidzijde van de kerk ook nog een zerk moest zijn.
Nadat Belonje zijn bevindingen gedeeld had, heeft de burgemeester van Oudorp de zerk of sarcofaagdeksel overgedragen aan de gemeentewerf van Oudorp, die destijds op steenworp afstand van de kerk lag. Wat er daarna gebeurd is met de zerk is tot nu toe onbekend.
Wie weet waar het deksel is?
En daar zouden we graag verandering in brengen!
Dus weet jij meer van deze zerk of sarcofaagdeksel of ken je misschien iemand die er meer over kan weten? Dan horen we dat heel graag. Je kunt mailen naar erfgoed@alkmaar.nl
Nancy de Jong, archeoloog
