Simon Binnendijk over Kerkenvisie Alkmaar:

“De vraag wat je zelf kunt doen als kerk, is een goed uitgangspunt”

“Ik ben erg te spreken over het proces naar een kerkenvisie voor Alkmaar,” vertelt Simon Binnendijk die namens de Protestantse gemeente actief betrokken was bij het vormen van een kerkenvisie voor Alkmaar: “Het woord suggereert misschien dat je één perspectief kunt schetsen voor alle kerken, maar wat vooral gebleken is, is dat er ontzettend veel verschillen zijn. De hoeveelheid betrokken mensen, de staat en de leeftijd van het gebouw, er spelen zoveel factoren mee! Je gewoon niet één format maken voor alle kerken. Vandaar dus als resultaat twee websites. Eén website met praktische informatie en een platform om advies en ondersteuning te vragen en als je die nodig hebt.”

“Ik ben erg te spreken over het proces om tot een kerkenvisie te komen. Ik heb het ervaren als een goed project. De vraag wat je zelf kunt doen als kerkeigenaar stond centraal en dat is een goed uitgangspunt. Dat hebben kerken immers altijd gedaan, zelf hun toekomst en hun activiteiten bepalen. En daar sluit deze benadering goed bij aan.”

“Ik raakte betrokken bij de kerkenvisie als lid van de Protestantse gemeente Alkmaar. We hadden gehoord dat er zo’n project was en daar hadden we wel interesse in. Zelf hebben wij geen monumentale gebouwen op dit moment, maar we wilden wel graag deelnemen aan de vorming van zo’n visie.

Waar we wel dankbaar gebruik van hebben gemaakt, is de mogelijkheid een energiescan uit te laten voeren in je kerkgebouw. Dat is gebeurd voor de Vrijheidskerk en in de Blije Mare. Bij de Vrijheidskerk bleek het heel moeilijk om de duurzaamheid te bevorderen, maar goed, dan weet je dat ook maar. Maar bij de Blije Mare kon nog wel wat gedaan worden.” (Tekst gaat verder onder de foto’s)

Veel kerken

“Wat me verraste, is het grote aantal kerken in de gemeente Alkmaar. Daar is een goede inventarisatie van gemaakt tijdens het proces en die zijn nu allemaal vermeld op website. Het trof me dat zoveel kerken nog een functie hebben. Kerkelijk of cultureel. En die verschillen dus die je tegenkomt. Dat is nu allemaal in beeld gebracht. Ik draai al heel lang mee in het kerkelijke vrijwilligerswerk, dus wist wel veel maar het is heel mooi dat er nu een totaalbeeld is.

In de meeste gevallen houden kerken nog wel, voor een groot deel in elk geval, hun eigen broek op. En als het gaat om monumenten, zijn er dus subsidiemogelijkheden. De ene kerk heeft natuurlijk meer financiële ruimte dan andere maar via de websites kerkenvisiealkmaar.nl en kerkenplatformalkmaar.nl kun je dus ondersteuning krijgen. Maar dat de kerken het in principe zelf moeten doen, is wel een goed uitgangspunt.

Al is dat ook niet altijd even makkelijk. Voorheen gebeurde het bijvoorbeeld veel dat je als vereniging zalen kon huren bij kerken. Maar we merken dat dat achteruit gaat de laatste tijd. Nu we in Alkmaar de buurtondernemingen hebben, die subsidie krijgen, gaan de verenigingen bij ons weg. Want huren bij een buurtonderneming is goedkoper. Daardoor is die buurtfunctie van kerken wel minder geworden, en dat is op zich wel jammer.

Ook moeilijk was de coronaperiode. In die tijd kon je soms helemaal niet naar de kerk of alleen met een heleboel maatregelen. Dat is voor een aantal mensen het moment geweest om dan maar weg te blijven. Wat het wel heeft opgeleverd, is de streaming van kerkdiensten, zodat je ze ook thuis kunt volgen.”

Heb je vertrouwen in de toekomst van de kerken?

“Ja, toch wel. Je hebt natuurlijk te maken met ontkerkelijking, bij de meeste kerken dan. Dus op de lange duur zullen toch wat kerken hun religieuze functie gaan verliezen. Wij hadden zelf vijf kerken en daar zijn er nu drie van verkocht of overgedragen. Eén daarvan is nog als kerk in gebruik en dat is de Kapelkerk. De Terp in Oudorp heeft een culturele functie gekregen en op de plek van het Trefpunt in Alkmaar-Zuid staan nu appartementen.
Zeker voor de bestuurders van monumentale kerken wordt het steeds lastiger om ze in stand te houden. Dat is wel een punt van zorg.

Maar als ik denk aan een monumentale kerk met een mooie nieuwe bestemming, dan is dat toch wel de Grote Sint Laurenskerk. Die is nu in gemeenschapshanden en de nieuwe functie is heel goed ingevuld.”

Lees ook: Kerkenvisie gepresenteerd en de interviews met Marie France Kiel van de Dorpskerk in Grootschermer en met Klaas Telgenhof, loods herbestemming van de provincie Noord-Holland

Judith Flapper