Vernieuwde subsidieregeling biedt meer ruimte en mogelijkheden

De subsidieregeling voor het onderhoud aan monumenten is vernieuwd en sluit nu beter aan bij de praktijk. Monumenteneigenaren kunnen nu ook subsidie aanvragen voor een aantal jaren tegelijk, voor bijvoorbeeld groot onderhoud. De subsidie is eenvoudiger aan te vragen en wordt voortaan vooraf in plaats van achteraf betaald. En er is nu ook subsidie mogelijk voor gebouwen in gemeentelijk beschermde stads- en dorpsgezichten, voor zogenoemde weesorgels en voor kerken en molens met extra hoge kosten. De nieuwe regeling gaat in op 1 augustus.

De vernieuwde subsidieregeling is meer gericht op een planmatige aanpak van onderhoud en geeft de eigenaren meer keuzevrijheid. De oude subsidieregeling is in feite verruimd. Je kunt nog steeds subsidie per jaar aanvragen. Maar de mogelijkheid om dit voor een aantal jaren tegelijk te doen, maakt het makkelijker om bijvoorbeeld grootschalig onderhoud te plannen. Op die manier kunnen grote en duurdere ingrepen in een keer worden gedaan en hoeft het werk niet te worden verspreid over een aantal jaren.

Uitbetaling vooraf

Nieuw is dat de eigenaren van monumenten de subsidie voortaan vooraf krijgen in plaats van achteraf. En voor bedragen tot € 5.000 hoeven geen bonnetjes meer te worden aangeleverd. Er is wel een bewijs van uitvoering nodig. Dat kan in de vorm van foto’s of bijvoorbeeld een bezoek door de monumentenadviseur. En het is belangrijk de subsidieaanvraag te doen vóórdat met de werkzaamheden wordt gestart.

Stolpen en beeldbepalende panden

Vooral eigenaren van stolpboerderijen en beeldbepalende panden zullen baat hebben bij de verruiming van de regeling. De subsidie was in het verleden vooral gericht op klein onderhoud. En het kwam steeds vaker voor dat het subsidiebedrag niet in verhouding stond tot de kosten die de monumenteneigenaar moest maken. Zeker bij het onderhouden van stolpen is bijna altijd sprake van hoge bedragen.
Daarom komt voor beeldbepalende panden en voor niet beschermde stolpen in de Schermer een hoger bedrag beschikbaar. Deze subsidie kan eens in de vier jaar worden aangevraagd. Het gaat dan om stolpen die zijn aangemerkt met de bestemming cultuurhistorie naast de bestemming voor het gebruik (wonen, agrarisch of maatschappelijk). Stolpen die beschermd zijn als gemeentelijk monument konden al aanspraak maken op een hoger bedrag en kunnen jaarlijks een bedrag aanvragen. En ook deze eigenaren kunnen nu een bedrag voor meer jaren ineens aanvragen.

Kerken, molens en weesorgels

Ook voor uitzonderlijk hoge onderhoudskosten, zoals bij kerken en molens, is in de vernieuwde regeling subsidie beschikbaar. Eerder werden dit soort subsidies afzonderlijk toegekend door het college van burgemeester en wethouders. Vanaf 1 augustus zijn ze opgenomen in de subsidieregeling. Dit geeft eigenaren van monumenten meer zekerheid over het subsidiebedrag dat ze zouden kunnen ontvangen.
Ook is er nu een voorziening voor zogeheten weesorgels. Dit zijn historische pijporgels in (voormalige) kerken, die in onbruik zijn geraakt. Hiervoor kan subsidie worden aangevraagd door een instantie die zich inzet voor het bespeelbaar houden van weesorgels, zoals bijvoorbeeld het Orgelmentoraat.

Beschermd stads- of dorpsgezicht

Gebouwen in een door de gemeente aangewezen beschermd stads- of dorpsgezicht vallen voortaan ook onder de subsidieregeling. Neem bijvoorbeeld de woonwijk Oostwijk in Koedijk, die onlangs de status beschermd dorpsgezicht kreeg. Voor onderhoud aan deze woningen is straks dus ook subsidie beschikbaar. Voor gebouwen in de rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten, zoals De Rijp, het Westerhoutkwartier en de binnenstad, geldt dit niet. Wel is er subsidie mogelijk voor woningen en andere gebouwen in deze beschermde gebieden die aangewezen zijn als monument.

Historisch erfgoed behouden

De gemeente Alkmaar is zuinig op haar erfgoed en vindt het belangrijk het historische aanzicht van de stad en de dorpen te behouden. Bij monumenten zijn de kosten voor onderhoud alleen wel vaak hoger dan bij niet beschermde panden. Vandaar dat eigenaren van monumenten voor de meerkosten al jarenlang gebruik kunnen maken van subsidie. Onder het motto voorkomen is beter dan genezen, kunnen ze zo hun pand technisch gezond houden.
Wethouder Erfgoed, Anjo van de Ven: “Monumenten zijn inmiddels een zo vanzelfsprekend deel van onze omgeving, dat je soms haast zou vergeten hoe bijzonder dit eigenlijk is. Het is ontzettend belangrijk om deze kwetsbare bouwwerken goed te onderhouden. Want met verval verliezen we meer dan een detail of een gevel. Daarmee verdwijnt ook een deel van onze geschiedenis uit beeld. Daarom is het erg belangrijk om deze bijzondere gebouwen in goede staat te houden. De nieuwe regeling ondersteunt de eigenaar hierbij nu nóg beter en eenvoudiger. Een goede ontwikkeling.”

Terug naar het overzicht met artikelen van Erfgoed Magazine Alkmaar 67