Jordy Herfst is adviseur verduurzaming monumenten

“Ik nodig alle monumenteneigenaren uit om met hun vragen te komen”

In september sloot Jordy Herfst zich aan bij de vakgroep Erfgoed van de gemeente Alkmaar. Als Adviseur Verduurzaming Monumenten gaat hij zich vooral richten op het aspect duurzaamheid en monumenten. Met vragen over het energiezuinig maken van je monument kun je vanaf nu bij hem terecht.

Wat ik doe?

“ik adviseer eigenaren van monumenten en beeldbepalende panden, zowel zakelijk als particulier. Iedereen die een monument heeft of beheert kan bij mij terecht met vragen over het verduurzamen van zijn monument. En over de subsidies en regelingen vanuit de rijksoverheid, de provincie en gemeente. Daarnaast adviseer ik onze eigen organisatie over het verduurzamen van het eigen monumentale vastgoed. Zoals bijvoorbeeld aan het Waaggebouw, het Kruithuisje op het Bolwerk en enkele molens, zoals de molen van Piet.
En op de grotere schaal ben ik betrokken bij het hele uitvoeringsprogramma waarin de gemeente, samen met het rijk heeft gezegd: we moeten die CO2-reductie behalen. Zo draag ik bij aan een nog duurzamere toekomt van ons monumentale erfgoed.”

Hoe kwam je bij het Erfgoedteam van de gemeente Alkmaar terecht?

“Ik woon sinds kort in Alkmaar, in een herbestemd monument trouwens. En als nieuwe Alkmaarder dacht ik: zou ik misschien bij de gemeente Alkmaar kunnen werken? Het toeval wilde dat ‘Adviseur Verduurzaming monumenten’ de enige functie was die vrij was. En ik was precies degene die ze daar beschreven. Maar er waren nog maar een paar dagen om te reageren. Dus ik heb heel snel alles ingevuld en mijn cv toegestuurd. En toen ging het opeens heel snel.”

Kun je iets vertellen over je achtergrond?

“Ik heb jarenlang als architect gewerkt, bij verschillende bureaus. De laatste jaren had ik een eigen teken- en adviesbureau. Maar ik ben ooit begonnen bij een aannemer. Toen was ik nog maar vijftien jaar. Ik was eerder gestopt met de middelbare school. Ik had altijd al affiniteit met techniek en tekenen en ik was nieuwsgierig.”

En je had minder met leren uit boeken?

“Ja, en dat komt weer doordat ik altijd met sport bezig was. Ik heb vanaf jonge leeftijd gesport. Ik skiede voor het Nederlands Skiteam, ook Nederlandse kampioenschappen. En daarnaast voetbalde ik. Eerst als voetballer en later als keeper. En ik wilde de beste zijn, dus in de zomervakanties ging ik intern in Zeist. Verder was ik voor het skiën vaak in Oostenrijk, dus ik was wat minder gericht op leren. Tot mijn vijftiende á zestiende stond mijn leven in het teken van sporten.”

En toen ging je bij een aannemer werken?

“Ja, ik wist eigenlijk al dat ik architect wilde worden en leek het me wel handig om gewoon te starten in de bouw. Om te kijken ook of ik het leuk zou vinden. En als leerling timmerman kwam ik terecht in een project voor het herbestemmen van een school tot vier woningen. Dat is eigenlijk mijn eerste aanraking geweest met erfgoed. Dat had ik in het begin nog niet door, maar ik vond het wel erg leuk. Later, tijdens mijn opleiding tot architect, moest ik een buitenstage gaan lopen, en toen heb ik bij dezelfde aannemer aangeklopt. Regiobouw Haarlemmermeer was dat. En toen kwam ik terecht in Haarlem bij het transformeren van de Elbakerk. Ik realiseerde me hoe mooi die ruimtes waren. Dan sta je dus een woning te maken onder de gewelven. Je ziet een kerkgebouw dat niet meer in gebruik was opeens een nieuw leven krijgen. De gedachte dat daar dan uiteindelijk mensen kunnen gaan wonen en weer hun eigen herinneringen kunnen maken in de kerk! En dat was dus de tweede ervaring met erfgoed.

Voor mijn binnenstage, bij een architectenbureau, had ik vervolgens geen idee. Een docent wees me op Rappange en partners en dat was in de roos. Die deden veel met herbestemming. Op dat moment waren ze bijvoorbeeld bezig met een pilotproject van de gemeente Amsterdam met het oog op de leegstand van winkels. ‘Wonen boven bedrijven’ heette dat. Op die manier rolde ik uiteindelijk steeds meer in de erfgoedkant van het vak.”

En wat maakte dat je uiteindelijk bij een gemeente wilde werken?

“Ik merkte dat ik, na 25 jaar in het vak, waarbij ik ook vaak aan tafel zat bij gemeentes, ook wel eens aan die andere kant van de tafel wilde aanschuiven. Door de jaren heen ging ik steeds vaker denken: als je bij de gemeente zou werken en je kunt je bezighouden met al die zaken die je altijd al hebt gedaan, maar dan van de andere kant? Dan zou ik nog steeds een bijdrage kunnen leveren aan een mooie omgeving, maar dan op een meer constructieve manier.”

Wat beweegt jou?

“In een ver verleden zou ik ‘sport’ hebben geantwoord, maar door mijn grote nieuwsgierigheid naar bouwhistorie en de bouwkunst om mij heen, ben ik in aanraking gekomen met het restaureren, renoveren en transformeren van ons monumentaal erfgoed. Het besef dat er verschillende tijdgeesten zijn in een stad die iets zeggen over de samenleving, dat vind ik heel interessant en ook belangrijk om te bewaren. Ik heb ontdekt dat  elk monument een eigen uniek verhaal heeft… Ik ben altijd bezig geweest met het zoeken naar de balans tussen het behoud van de monumentale waarden en de wensen die er natuurlijk zijn om er comfortabel te wonen of werken. Het is deze puzzel die mij dagelijks beweegt bij het verduurzamen van monumenten. Het zet mij aan om met een bredere blik te zoeken naar de best passende mogelijkheden voor het monument, de eigenaar en de gebruiker.”

(Tekst gaat verder onder de foto)

En wat maakte tot nu toe de meeste indruk op je?

“Ik denk mijn collega’s van de gemeente Alkmaar. Ik heb het gevoel dat op elke positie binnen de gemeente met passie en liefde wordt gewerkt, we behartigen allemaal de belangen van de inwoners. De sfeer is verrassend casual, zo onderling in een fris stadskantoor. Er is totaal geen sprake meer van lange muffige stoffige gangen en gesloten deuren. Waar ik in de praktijk gewend ben om altijd ‘nee, tenzij…’ te horen, is het hier in principe ja. Ja, we gaan kijken of we het mogelijk kunnen maken met elkaar. Dus ik nodig alle monumenteneigenaren uit om met vragen te komen over verduurzaming. Ik ga graag met ze in gesprek. Het liefst aan de keukentafel met een kop koffie. Zo leer ik meteen mijn nieuwe woonplaats beter kennen, inclusief de geschiedenis en de verhalen.”

En nu ga je je dus richten op het onderwerp duurzaamheid en monumenten. Had dat altijd al jouw interesse?

“Nou, niet bewust. Terwijl ik toch al jarenlang een bijdrage lever aan het verduurzamen van met name ook monumentale gebouwen. Monumenten vallen vaak in een aparte categorie. Ze hoeven bijvoorbeeld geen energielabel te hebben. En toch wil je zo’n pand zo energiezuinig mogelijk maken. En dat kan nooit met een standaard oplossing. Elke situatie is anders. Ook als het gaat om het eventueel verkrijgen van subsidie. En er is ontzettend veel informatie, dat merken de monumenteneigenaren ook, maar is het wel betrouwbaar? Vandaar dat wij hard aan het werk zijn met de informatie die we bieden op erfgoedalkmaar.nl. Er staan al gratis webinars op en verwijzingen naar instanties waar je terecht kunt. Maar ik denk ook aan bijvoorbeeld handleidingen voor verschillende situaties. Het gaat erom dat we monumenteneigenaren helpen om de juiste informatie te vergaren waarmee ze ook sneller door het vergunningentraject komen.

Kijk, het liefst zou ik bij iedereen even een kijkje willen nemen. Dat is natuurlijk niet te doen, maar met specifieke vragen kunnen mensen altijd aankloppen. Ik ben ze graag van dienst. Ook als je bijvoorbeeld overweegt een monument te kopen en je weet niet waar je rekening mee moet houden als je ingrepen wilt doen om het energiezuinig te maken. En als ik de mensen niet kan helpen, kan ik terugvallen op een team met veel ervaring. Dus we komen er altijd uit.”

Vragen over verduurzaming van je monument? Stuur een e-mail naar erfgoed@alkmaar.nl