Depothouder Karin Beemster gaat met pensioen
“Maar ik ben niet weg hoor, ik blijf iets voor Erfgoed betekenen”
Bijzondere Bodemvondsten
Jarenlang besprak Karin Beemster op deze plek haar bijzondere bodemvondst. Een vondst die haar op één of andere manier had getroffen. Deze zomer wordt Karin 67 en gaat ze met pensioen. We gingen in gesprek met haar voor een terugblik en toch nog één bijzondere vondst: een paar leren kinderschoentjes. Al is ze straks niet helemaal weg: “Ik wil zeker nog wat blijven doen voor Erfgoed, ook na mijn pensioen.”
Het is 24 jaar geleden als Karin Beemster, geboren Alkmaarse hoort dat er een plekje vrijkomt in het Archeologisch Centrum: “Dat was nog bij Piet Verhoeven, die was toen hoofd Monumentenzorg & Archeologie. Ik was erg geboeid door de geschiedenis van mijn stad, dus die functie sprak me wel aan.”
“Ik ben begonnen met leervondsten, het onderwerp waar nu ook nog steeds mijn hart ligt. Maar in het begin heb ik ook heel veel potjes in elkaar geplakt. Later ben ik depotbeheerder geworden. In het depot krijgen alle vondsten een plek. De vondsten van keramiek zodra ze volledig zijn, maar, na conservering, ook de metaalvondsten, hout, leer, noem maar op.
Alles wordt geregistreerd op vondstnummer plus de code van de opgraving. Elke opgraving heeft een eigen unieke code. We hebben ook overal foto’s van, en zo weten we precies wat we allemaal in huis hebben. Er staan meer dan tienduizend vondsten in het systeem. Ik voer ze in aan de hand van een kaartenbakje. Als de vondsten gedetermineerd worden door de archeologen, komt er van elke vondst een kaart met de betreffende gegevens in het bakje. En ik zorg vervolgens dat alle gegevens worden ingevoerd. Dat is een heel precies werkje, inderdaad. Maar daar heb ik gelukkig het geduld voor.
Ook de scherven worden bewaard. Die staan in dozen en af en toe worden ze nog gebruikt, voor bijvoorbeeld een onderzoek door studenten.”
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Leervondsten
Van alle soorten vondsten, liggen de leervondsten Karin het meest na aan het hart: “Schoenen zijn gewoon zo tastbaar en herkenbaar. En het is zo leuk om al die modeverschijnselen door de eeuwen heen terug te zien in de schoenen!”
Is er één die eruit springt?
“Ja, we hebben bijvoorbeeld een paar zeventiende-eeuwse kinderschoentjes. Dat is heel bijzonder, dat je een paar compleet vindt, dat gebeurt bijna nooit. Ze zijn gemaakt van suède, met de ruwe kant van het leer aan de buitenkant en ze hebben zijden strikken. Ze zijn goed geconserveerd, dus zo blijven ze mooi bewaard.
Maar de echte topper is de schoen van Maria Tesselschade, die gevonden is na de nieuwjaarsbrand van 2015 in de Langestraat. Zo mooi dat daar ook een replicapaar van gemaakt is! En dat het schoentje nu te zien is in de permanente tentoonstelling van Stedelijk Museum Alkmaar. Dat is heel belangrijk, dat vondsten geëxposeerd worden. Want ja, het depot is het depot, daar kan niemand in.
We krijgen gelukkig wel regelmatig vragen van musea voor bruikleen. Zo zijn nu bijvoorbeeld vondsten van de kasteelterreinen in Oudorp te zien in Kasteel Radboud. HetRijksmuseum in Amsterdam vroeg laatst om speelgoed. En het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden heeft een aanvraag gedaan voor een vijftiende-eeuwse lavabo. Die is gevonden in de Langestraat en die gaan zij dus binnenkort exposeren.”
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
kinderschoentjes. Het gebeurt zelden dat een paar schoenen compleet gevonden wordt. Depothouder Karin Beemster gaat in de zomer van 2025 met pensioen.
Je maakte ruim twintig jaar de rubriek Bijzondere Bodemvondst, hoe was het om die te maken?
“Ik werd ervoor gevraagd door mijn collega Gonna. En ik vond het een leuk idee. Steeds iets bijzonders kiezen uit een recente opgraving of uit het depot en daar een mooi verhaal over schrijven. Dat heb ik altijd met veel plezier gedaan.”
Maar ook daar komt nu een eind aan, dus?
“Ja, ik heb aangegeven dat de rubriek in het vorige magazine mijn laatste was. Maar je weet maar nooit hoe het loopt. Misschien ga ik uiteindelijk ook wel weer wat schrijven… Want dat ik iets zal blijven doen voor de vakgroep, ook na mijn pensioen, is wel duidelijk. Het lijkt me ook goed om zinvol bezig te blijven. Want ik merk wel dat het afsluiten van zo’n lange periode in je leven niet niks is.”
“Wat ik in elk geval zal blijven doen, is het bezoeken van leercongressen. Die worden elk jaar georganiseerd, met lezingen en workshops en daar kom je allerlei mensen tegen die met leer werken. Zoals bijvoorbeeld ook schoenmakers die replica’s maken. Maar het is geen voorwaarde dat je met leer werkt, iedereen die het leuk vindt, kan erheen…”
Wat zal je het meest bijblijven, van al die jaren werken in het archeologisch centrum?
“Nou, ik heb vooral geleerd dat er heel veel verrassingen boven de grond komen. Dat had ik van tevoren nooit gedacht. Als je denkt aan opgravingen, denk je automatisch aan keramiek. Maar dan kom je dus ook die leervondsten tegen. En vondsten van metaal, zoals sieraden en gespen. Ook van die tastbare overblijfselen van de mensen die er vroeger leefden. Ik heb ook wel eens zo’n gesp besproken in de rubriek. Vaak weet je niet waar die voor gebruikt is. Voor een riem of een schoentje misschien. Ze werden in elk geval bijna altijd hergebruikt. Je vindt nooit een schoen met gesp. Als de schoen niet meer werd gebruikt, werd de gesp meestal opnieuw gebruikt of omgesmolten.”
Wat me ook bij zal blijven, is de overgang naar een digitaal registratiesysteem. In het begin werkten we dus alleen met die kaartenbakken. Maar zo’n vijftien jaar geleden hebben we met een paar collega’s een digitaal systeem ontworpen. Het was gigantisch veel werk om alles wat er al geregistreerd was over te zetten naar dat nieuwe systeem. Daar kregen we hulp bij van uitzendkrachten, maar ook van collega’s van andere afdelingen binnen de gemeente.
Inmiddels zijn we trouwens alweer toe aan een nieuw systeem. Met de nieuwe technologische ontwikkelingen, willen we natuurlijk een systeem dat al die mogelijkheden biedt. Zoals bijvoorbeeld het koppelen van 3D-modellen van de vondsten. Maar dat is iets waar de collega’s zich over mogen buigen…”
Judith Flapper
Erfgoed Magazine Alkmaar 72 lente editie
Bijzondere bodemvondsten
