Beeld Truus Wijsmuller op Gewelfde Stenenbrug

Moeder van 1001 kinderen

Op de Gewelfde Stenenbrug is gisteren het standbeeld geplaatst voor de geboren Alkmaarse heldin Truus Wijsmuller-Meijer. Vandaag bracht burgemeester Piet Bruinooge met een klein gezelschap, onder wie de beeldhouwers Lea Wijnhoven en Annet Terberg, er het eerste officiële bezoek.

Eigenlijk zou het beeld al in april geplaatst worden en was een ceremoniële onthulling gepland op Truus’ geboortedag, 21 april, als speciaal gebaar in dit herdenkingsjaar ‘75 jaar Vrijheid’. Vanwege de coronamaatregelen werden de plannen uitgesteld, maar uiteindelijk is besloten niet langer te wachten en het beeld te onthullen zonder publiek. Volgend jaar is er een nieuwe kans voor een feestelijk moment bij de viering van Truus Wijsmullers geboortedag. Piet Bruinooge sprak van een nieuwe traditie en sloot af met de woorden: “We’ll meet again”, terwijl op de achtergrond dit lied van Vera Lynn gespeeld werd op het carillon in de Waagtoren.

‘Moeder van 1001 kinderen’. Dat is de tekst die in vier talen op de sokkel te lezen is: In Nederlands, Engels, Duits en Hebreeuws. Dat is ook wat het beeld laat zien en dat is zoals Truus herdacht zal worden. Zagen we op de Gewelfde Stenenbrug voorheen mensen hun ijsje eten op het randje van de verhoging rond de lantaarnpaal, vanaf nu kunnen we met ons ijsje aanschuiven bij de groep kinderen rond tante Truus. Vanaf de Gewelfde Stenenbrug kijkt ze uit op het woonhuis van haar jeugd, op Mient 14, de huidige Foodbar 1480.

Kindertransporten

Dankzij haar moedige optreden in de aanloopjaren naar de Tweede Wereldoorlog redde Truus Wijsmuller met de beroemde Kindertransporten de levens van duizenden vluchtende kinderen uit diverse Europese landen, met name van Joodse komaf. De burgemeester plaatste een bloemstuk aan de voet van het beeld, met daarin de vlaggen van de betrokken landen: de oorspronkelijke thuislanden, de hulplanden en de landen waar de kinderen hun nieuwe thuis vonden.
‘Tante Truus’, zo noemden de vluchtende kinderen haar. En van deze zelfde kinderen kreeg zij tientallen jaren later als blijk van dank haar tweede bijnaam ‘moeder van 1001 kinderen’.

Lang bleven haar heldendaden onbekend en ondergewaardeerd. Ook in haar geboortestad Alkmaar was zij niet bekend. Burgemeester Bruinooge: “Deze speciale dochter van Alkmaar is weer thuis. Op een voetstuk, waar zij hoort. En ik vind het van bijzondere waarde dat vele Alkmaarders aan dit standbeeld hebben bijgedragen. Nu zal haar naam weer vaak worden genoemd.”

Viering geboortedag, 21 april

Eerder dit jaar werd de documentaire uitgebracht die Pamela Sturhoofd en Jessica van Tijn maakten over het leven van Truus Wijsmuller. “Wat mij aangreep in deze documentaire,” vertelde Piet Bruinooge bij het beeld, “was onder meer dat Truus verzuchtte: ‘had ik maar méér kunnen doen’. Daarom ben ik blij dat zij nu een standbeeld heeft, een groot standbeeld!
Nu is ze zichtbaar en kan zij een voorbeeld zijn voor íedereen. En ook haar boodschap krijgt zo blijvend aandacht: om naar elkaar om te blijven kijken en te helpen waar dat nodig is. Wij koesteren deze belangrijke missie met een nieuwe traditie vanaf 21 april, met de jaarlijkse viering van haar geboortedag: “We’ll meet again”.

Sponsoren

Het idee voor het beeld kon worden gerealiseerd dankzij vele sponsoren, aangevoerd door de Historische Vereniging Alkmaar. De vereniging ontwikkelt momenteel een educatief programma rond het vluchtelingenthema, met in de hoofdrol Truus Wijsmuller.
Hopelijk kan Truus’ geboortedag volgend jaar wél feestelijk worden gevierd en markeert die dag de start van een nieuwe traditie in Alkmaar.
Zie voor meer informatie ook de website tantetruusishier.nl/

Met dank aan:

Stadswerk072 voor de bestrating; Kunstwacht voor de sokkel, plaatsing en het onderhoud; Steenhouwer Slotboom uit Winterswijk; Samba voor de aanlichting; De Cirkel en Stadswerk072; bronsgieter Hans Steylaert (uit Waardenburg); kunstenaars Lea Wijnhoven en Annet Terberg-Pompe (uit IJsselstein) en Historische Vereniging Alkmaar voor de crowdfunding en de communicatie over en voor het hele project.