Armblakers Huize de Dieu gerestaureerd
“Ik heb hele stukken moeten aanvullen”
Het heeft even geduurd, maar Huize de Dieu heeft zijn armblakers terug. De vier unieke in lindehout gestoken armblakers, afgewerkt met bladmessing, werden gemaakt in 1744. Na een volledige restauratie in Atelier Josien van der Werf in Den Haag, hangen ze nu weer te pronken aan de beschilderde wanden van dit opmerkelijke pand aan de Langestraat. Zien? Je kunt een rondleiding boeken via de website. Of zorg dat je er op tijd bij bent om een ticket te scoren voor een gratis rondleiding op Open Monumentendag, 14 september.
Een armblaker is een ouderwets woord voor een kaarsenhouder die met een arm aan de muur bevestigd wordt. De armblakers in Huize De Dieu zijn net zo oud als het huis, dus bijna 300 jaar. Er waren al enige tijd plannen om de armblakers te laten restaureren en in 2022 lukte het om voldoende geld bij elkaar te sprokkelen voor een onderzoek én restauratie. De gemeente Alkmaar droeg bij met een subsidie voor het onderzoek en een deel van de herstelkosten. Twee jaar geleden werden de armblakers opgehaald voor een grondig onderzoek door Hinke Sigmond in het atelier van Josien van der Werf. Zij constateerde dat de armblakers in het algemeen in slechte toestand verkeerden. Er was sprake van houtworm, oude lijmverbindingen, breuken en zichtbare lijmresten. Er ontbraken verschillende onderdelen. En de armblakers waren er ook niet mooier op geworden doordat ze twee keer een verandering ondergingen van lichtbron. Allereerst van kaars naar gas, een verandering die in Nederland vanaf ongeveer 1840 werd ingezet. En vervolgens de stap van gas naar elektriciteit. Dat gebeurde voor deze armblakers in 1917. Die aanpassingen hadden het uiterlijk van de blakers geen goed gedaan. En het hele oppervlak was volgens de onderzoekster dof en donker geworden (zoals te zien is op de eerste foto).
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Maar hoe de armblakers oorspronkelijk afgewerkt moeten zijn geweest, was nog niet eenvoudig te achterhalen. Waarschijnlijk mede vanwege de aanpassing, tot twee keer toe, naar een andere lichtbron. Wel was duidelijk dat gebruik gemaakt is van een ‘metalen en bronzen-techniek’ die bedoeld was om beelden van hout of pleister een metalen uitstraling te geven. En die metalen uitstraling is ook bij de restauratie teruggebracht.
“Het veranderen van de lichtbron had ook tot gevolg dat het hout, dat al verzwakt was door houtworm, brak,” vertelt Josien van der Werf. “En de nieuwe lampenkapjes waren te zwaar. De houtwormen hadden het lindehout flink aangevreten en ik heb hele stukken moeten aanvullen. Dat deed ik in epoxy, omdat dat veel lichter is in verhouding tot het hout. En daarbij maakte ik gebruik van een contra mal.”
Judith Flapper
Open op Open Monumentendag (met ticket)
Wil je de armblakers in het echt zien? Net als de indrukwekkende beschilderde panden en de rest van dit mooie monument? Zorg dan dat je er op tijd bij bent om een gratis ticket te bemachtigen voor een rondleiding op Open Monumentendag, 14 september.
De gratis tickets worden aangeboden vanaf 23 augustus 10.00 uur.
Grijp je ernaast? Of lees je dit bericht later? Je kunt ook altijd een rondleiding boeken voor een groepje van minimaal 5 personen op huizeegmont.nl (scrol helemaal naar beneden).
