Makelaars in De Rijp

Detail op dinsdag

26 juli 2022

Wist je dat een makelaar (ook) een versiering is op de nok van een houten gevel? Eigenlijk gaat het om de staart, want die verbond oorspronkelijk, als belangrijk onderdeel van de kapconstructie, de twee helften van de gevel met elkaar. Ga je wandelen in het prachtige De Rijp? Dan is het de moeite waard om af en toe ook eens omhoog te kijken!

In de stad kom je ze weinig tegen. Daar hebben de meeste houten gevels in de loop der jaren, vanwege brandveiligheid, moeten wijken voor stenen. Maar in oude dorpskernen hebben veel van de houten gevels nog, of weer, een makelaar. Vaak waren er symbolen in verwerkt en kon je er bijvoorbeeld iemands beroep of geloof aan aflezen.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Een makelaar die je veel ziet in De Rijp, is er één met twee harten (foto 3) naar elkaar toe gekeerd, met daartussen een liggend kruis. De werkelijke betekenis is niet bekend maar er is wel een leuk verhaal bij bedacht: Het kruis staat dan voor zo’n broodje dat je bij de bakker kunt kopen. Maar, ‘aan brood op de plank heb je niet genoeg,’ is dan de redenering, ‘je hebt ook liefde nodig en die moet van twee kanten komen…”

De makelaar aan de Grote Dam 1 (foto 2) is een nieuwe makelaar. Die heeft drie ronde vlakken of schijven met twee uitstekende ‘staven’, bedacht door de maker, Martien Verkerk, samen met de eigenaar, die een verfwinkel heeft. De makelaar verbeeldt het bovenaanzicht van drie verfblikken op een rij met drie kwasten die eruit steken.

De staart van de makelaar verbond vroeger de windveren. Dat zijn de vaak sierlijk uitgesneden schuine planken die er aan de voor- en achterzijde van een woning, samen met de waterborden voor zorgden dat wind en regen niet onder het dak konden komen. De staart van de makelaar reikte in principe tot de vloer van de eerste verdieping. Maar in later jaren, toen mensen de zolderverdieping gingen gebruiken, werden er ramen en deuren in de topgevels gemaakt. Daarvoor moest het staartstuk van de makelaar worden ingekort. Er is in De Rijp niet één makelaar meer die nog de oorspronkelijke lengte heeft.