Heilige Sint Elisabeth

Detail op dinsdag

14 april 2020

Het detail van vandaag is een foto van de beeltenis van de heilige Sint Elisabeth, de beschermvrouwe van het voormalige Sint Elisabeth Ziekenhuis, tegenwoordig onderdeel van zorgcentrum Westerhout, in het Emmakwartier.

De naam Sint Elisabeth ziekenhuis of gasthuis klinkt veel mensen uit Alkmaar en omgeving bekend in de oren. De geschiedenis ervan gaat dan ook al heel bijna zeven eeuwen terug. Zoals we kunnen lezen op de website van Noordwest Ziekenhuisgroep, werd in 1341, door bemoeienis van de Abdij van Egmond, in Alkmaar het Sint Elisabethgasthuys gesticht. Hoewel het Gasthuis ook onderdak bood aan armlastigen en pelgrims, bood dit hospitaal de eerste georganiseerde ziekenzorg in Alkmaar.

In de periode 1341 tot 1850 zijn er steeds meerdere gasthuizen geweest in Alkmaar. Na samenvoeging van het SintElisabethgasthuis (ook wel Vrouwengasthuis) met het Mannengasthuis, ontstond in 1785 het Stadsziekenhuis. Hiermee kwam voor katholiek Alkmaar de naam ‘St. Elisabeth’ vrij. Zo openden zij in 1897 aan de Emmastraat een eigen ziekeninrichting, het Sint Elisabethgesticht, later Sint Elisabeth Ziekenhuis. In 1974 ging het ziekenhuis samen met het Centraal Ziekenhuis verder onder de naam Medisch Centrum Alkmaar, tegenwoordig de Noordwest Ziekenhuisgroep.
Dan nog even over Sint Elisabeth zelf. Deze dochter van een Hongaarse koning werd geboren in 1207. Al jong ging haar aandacht uit naar de allerarmsten. Het verhaal gaat dat zij, toen er in 1225/1226 een grote hongersnood was in het land, alle voorraden uit de koninklijke schuren ter beschikking stelde van de noodlijdenden. Maar, net als bij de meeste heiligen, ging haar leven niet over rozen. Al op 20 jarige leeftijd werd Elisabeth weduwe. Ze bleef achter met drie kleine kinderen. Door haar zwager verdreven uit het koningshuis, besloot ze het klooster in te gaan, waar ze zich helemaal kon wijden aan de armen. Ook stichtte ze een eigen hospitaal. Elisabeth werd niet ouder dan 24 jaar.

Foto’s: Ritske Velstra