20 stuijvers boete voor snijden in de kerkdeur
Detail op dinsdag
25 maart 2025
In de Grote Kerk van Schermerhorn hangt een wandbord met een lange reeks verboden. In dit geval gaat het niet om de Tien Geboden uit de Bijbel. Hoewel je die ook vaak tegenkomt in protestantse kerken. Bij dit bord gaat het juist om een hele serie kleine en grote dagelijkse ergernissen van de beheerders van het kerkgebouw. Met het ophangen van dit bord in 1659 moest het maar eens afgelopen zijn met deze dingen!
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het is een voornaam zwart bord met vergulde lijst met kunstig geschilderde letters. Die vertellen je wat er allemaal voortaan niet meer mocht. Bepaald door de schout, samen met de schepenen en de kerkmeesters. En bij elke overtreding werd meteen de boete vermeld. Schreeuwen, lachen, roepen en gillen in en om de kerk mocht niet meer. In elk geval niet tijdens de kerkdienst of de catechisatie. Ook met tollen, pinkelen, dobbelen, knikkeren, hoepelen en andere luidruchtige spelletjes in en om de kerk moest het maar eens gedaan zijn.
De tweede bepaling gaat over het ‘snijden in de kerk’. Dat mocht niet meer. Niet in de banken, de pilaren, de deuren, de preekstoel of het koorhek, eigenlijk gewoon nergens meer. De boete was maar liefst twintig stuivers.
In het entreeportaal onder de toren wordt misschien duidelijk wat er met dat ‘snijden’ bedoeld werd. In het houten schotwerk van het portaal zijn allerlei merktekens gekerfd. Veel ervan zijn waarschijnlijk zogenaamde huismerken. Dat was vroeger een persoonlijk merkteken dat je gemakkelijk kon aanbrengen op je gereedschap, je schooltas of andere materialen, om aan te geven dat het jouw eigendom was. Zulke huismerken werden ook gebruikt als handtekening onder contracten, zeker als de ondertekenaar de schrijfkunst niet goed beheerste. Deze huismerken in de Grote Kerk van Schermerhorn zijn overigens nooit geïdentificeerd.
Dit detail is uitgelicht door Anne Pauptit, monumentenadviseur team Erfgoed, gemeente Alkmaar
