Langestraat 106 deel 5
Vondst op vrijdag
19 mei 2023
Vandaag weer een nieuwe vondst uit onze meest recente opgraving in de tuin van een klein pandje aan de Langestraat 106, schuin tegenover het stadhuis: een bijzonder snuiftabakdoosje van mosagaat.
Dit snuiftabakdoosje is 7 cm groot helemaal geslepen. Met een deksel in facetten en een ronde binnenkant, wat het makkelijk maakt om er een plukje tabak uit te pakken. Mosagaat is een natuursteensoort waarbij de naam verwijst naar de kleur van mos. Het is dan ook meestal groen van kleur, maar ons doosje is heeft een overwegend bruine kleur. Bruin mosagaat blijkt vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw gedolven te zijn in Duitsland. En vanaf die tijd is het tot in de negentiende eeuw gebruikt voor veel verschillende soorten producten. (Tekst gaat verder onder de foto’s).
Op de foto zie je nog de resten van het messing montuur waarmee het deksel heeft vastgezeten. Dat is bijna helemaal vergaan. Toch zijn er nog diverse identieke exemplaren te koop die nog heel duidelijk een zeer verfijnd randje hebben met typisch achttiende-eeuwse kenmerken. Je komt ze ook tegen met zilveren rococo deksels waarop je dan vaak een zilverkeurmerk tegenkomt van rond 1760. Ons doosje zal dus ook van rond 1760 zijn.
Snuiftabak werd ergens in de zestiende eeuw in Europa vooral bij de adel geïntroduceerd. In de achttiende en negentiende eeuw was tabak snuiven in Europa een wijdverspreide gewoonte geworden. Waarbij het in de achttiende eeuw een soort modeaccessoire was voor rijken en aristocraten. Tabak snuiven was een teken van sociale status en werd beschouwd als chic en verfijnd. Dit laatste lijkt dus tegenstrijdig met de vondsten die we verder aantroffen op dit adres. Die wijzen toch niet echt op een rijk huishouden. Typisch gevalletje schone schijn misschien? (Tekst gaat verder onder de foto)
Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’
