Kruikje met twee oren

Vondst op vrijdag

21 augustus 2020

Hoewel we nog niet uitgegraven zijn in de afvalkuil achter het pand Luttik Oudorp 56 te Alkmaar, wordt dit de één na laatste keer dat we een vondst uit deze kuil bespreken. Bijna alle vondsten uit deze kuil wijzen op een rijker huishouden op deze plek in de periode 1560-1580. Deze keer een simpel kruikje met twee oren en met een hoogte van 21 cm. Het is gemaakt uit een roodbakkende klei met de typische glittertjes van het zogenoemde ‘micawaar’ (van mineralen). De enige functie die het kruikje heeft gehad is die van verpakking van olijfolie.

Van oudsher werd in de Republiek lijnolie en raapolie gebruikt bij bakken en braden. In de mediterrane landen echter, werd al duizenden jaren lang olijfolie geproduceerd. Een product dat veel beter smaakte en daarom vanaf de vijftiende eeuw ook in onze streken werd geïmporteerd. De olijfolie kwam vanuit het Iberische schiereiland, uit Spanje en Portugal onze kant op, verpakt in kruikjes die soms sterk doen denken aan amforen uit de klassieke tijd! Alhoewel destijds massaal geïmporteerd (er zijn scheepswrakken vol met die kruikjes aangetroffen) was het product in Alkmaar enkel voor de beter gesitueerden bereikbaar. Een belangrijke stimulans om diverse soorten olie te gebruiken in plaats van melkproducten, zoals boter, was het verbod op het nuttigen van zuivelproducten tijdens de katholieke vastenperiode in de veertig dagen tussen Aswoensdag en Pasen. Olijfolie was dan voor de rijkere Alkmaarders het meest smakelijke alternatief voor boter.

De informatie voor deze rubriek wordt aangeleverd door Rob Roedema, archeoloog gemeente Alkmaar.