Kogelpotten onder Voormalige V en D

Vondst op vrijdag

22 maart 2024

Op dit moment zijn we in het archeologisch centrum druk bezig met het uitwerken van vondsten uit verschillende opgravingen. Inclusief de meest recente aan de Laat, in de voormalige winkel van V&D. En opeens ligt de tafel vol met aardewerk uit een grote afvalkuil. Verschillende dingen vielen meteen op. Naast twee grijsgedraaide kannen, was het namelijk alleen kogelpotaardewerk. Geen scherf ander aardewerk zat ertussen. Alleen wat verbrande stukken kloostermop baksteen.

Verder zagen de scherven er allemaal ongebruikt uit, er was er geen één beroet of gesleten. Ook opvallend was dat het allemaal scherven van kogelpotten waren van hetzelfde type.
Allemaal vertonen ze een iets uitstaande rand met aan de binnenkant een schuin afgewerkte bovenrand. De afwerking van de wanden kunnen we die verdelen in drie groepen. Daar is de ‘onversierde’ kogelpot, de kogelpot met een zogenoemde bezem- of borstelstreekbewerking en de kogelpot met diagonale ribben in reliëf.

(Tekst gaat verder onder de foto’s)

Onversierd heb ik bewust tussen aanhalingstekens geplaatst, omdat het bij die andere twee soorten feitelijk ook niet om een versiering gaat. De borstelvegen en het reliëf zijn vooral functioneel. Ze zijn bedoeld voor een betere grip, zodat de pot niet uit je handen glijdt.

Wat voor verzameling vondsten ligt hier nu eigenlijk op tafel? We denken nu aan de stort van een lading pottenbakkersafval uit de tweede helft van de dertiende eeuw. Hoewel er geen duidelijke misbrand exemplaren tussen zitten heeft het er wel de schijn van dat hier ooit een pottenbakker zat. Een snelle kijk in de vondsten die vlakbij deze kuil naar boven kwamen, leert wel dat daar sporen zijn gevonden van bijvoorbeeld gesinterd kogelpotmateriaal (waarbij de klei net niet smelt). Op grond van vondsten die gedaan zijn tijdens de bouw van V&D in de jaren dertig van de vorige eeuw hadden we wel bepaalde verwachtingen met een kleine hoop dat we bij dit onderzoek resten van een plateelbakkerij zouden vinden uit de late zestiende of zeventiende eeuw. Die hebben we dus niet aangetroffen maar de vondst van deze kogelpottenbakkerij maakt veel goed! In ieder geval kunnen we flink aan de puzzel!

Vondst op Vrijdag is een rubriek van Rob Roedema. Lees ook het interview in Erfgoedmagazine Alkmaar 63: ‘Rob Roedema geboren met liefde voor archeologie’.
Bekijk hier alle ‘Vondsten op vrijdag’