Gebruik van de pottenbakkersstempel

Vondst op vrijdag

5 juni 2020

Vorige week hadden we het hier over de stempels van een koekenbakker en een pottenbakker. De vondst van deze week bestaat uit twee mooie voorbeelden van het gebruik van de pottenbakkersstempel. Het zijn twee soortgelijke kannen die gemaakt zijn in het Belgische Raeren. De linker is 24 cm hoog en de rechter 20 cm. Beide kannen zijn versierd met een fries (band) over de buik met figuren onder (gebroken) arcades rustend op zogenoemde kariatiden (pilaren in de vorm van een  vrouw). Naast het stempelwerk werd ook het nodige snijwerk verricht.

De linker kan is in de jaren tachtig van de vorige eeuw gevonden in een beerput aan het Verdronkenoord. De kan is bedekt met kobaltblauw glazuur en versierd met zeven soldaten in diverse poses en voorzien van het jaartal 1601. Het tafereel refereert aan de constante strijd met onder meer de Spanjaarden. In deze tijd werd ook rond het pottenbakkerscentrum in Raeren veel strijd geleverd, wat resulteerde in de verhuizing van pottenbakkers van Raeren naar het Westerwaldgebied rond Koblenz. Van veel van deze blauwe stukken, vooral uit de vroege zeventiende eeuw, is daarom lastig te zeggen of ze uit Raeren komen of het Westerwaldgebied. De stempels werden namelijk in beide centra gebruikt.

De rechter (bruine) kan is een zogeheten boerendanskruik met fraai uitgevoerde scenes van zes boerenpaartjes dansend op muziek van een doedelzakspeler en een trompettist. Bij het eerste dansende paartje heeft de manspersoon waarschijnlijk een zogenaamde zotskolf in de handen die symbool staat voor de zegswijze, zoals je die nog wel eens hoort:  ‘is de drank in de man, dan is de wijsheid in de kan’. De bruine kan zal uit het laatste kwart van de zestiende eeuw komen en is gevonden in een beerput aan de Dijk, op de plek waar ooit herberg ‘De Zwarte Os’ heeft gestaan.

De informatie voor deze rubriek wordt aangeleverd door Rob Roedema, archeoloog gemeente Alkmaar.